Oznaczenie promieniotwórczych izotopów dla wyrobów budowlanych to bardzo istotny temat. Nie każdy Producent wyrobu budowlanego ma świadomość, że dla niektórych wyrobów budowlanych należy oznaczyć stężenie naturalnych izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-23) przed wprowadzeniem tychże wyrobów do obrotu na terytorium RP. Natomiast, w przypadku przekroczenia wartości wskaźnika stężenia promieniotwórczego należy powiadomić organy nadzoru budowlanego.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2020r. w sprawie materiałów budowlanych, w przypadku których oznacza się stężenie promieniotwórcze izotopów promieniotwórczych potasu K-40, radu Ra-226 i toru Th-232, wymagań dotyczących dokonywania tych oznaczeń oraz wartości wskaźnika stężenia promieniotwórczego, o której przekroczeniu informuje się właściwe organy.

Wyżej wymienione Rozporządzenie wdraża dyrektywę Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającą podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego.

Jakie wyroby budowlane objęte są tym wymaganiem?

Zgodnie z załącznikiem do w/w rozporządzenia, są to wyroby budowlane, które zawierają:

• naturalnie występujący materiał promieniotwórczy: łupek ałunowy, kwarcyt, pochodzenia magmowego (granit, sjenit), ortognejs, porfir, torf i pył wulkaniczny, lawę;
• pozostałości z sektorów przetwarzających naturalnie występujący materiał promieniotwórczy: popioły lotne, fosfogips, żużle (fosforowy, cynowy, miedziowy), czerwony szlam (pozostałość po produkcji aluminium), pozostałości po produkcji stali oraz materiał skalny po eksploatacji i przeróbce rud uranu.

Z jaką częstotliwością wykonujemy badania stężenia naturalnych izotopów promieniotwórczych, wytyczne dla próbek?

Wyżej wymienione Rozporządzenie nie zawiera dokładnie określonych wymagań dotyczących częstotliwości wykonywania badań stężenia naturalnych izotopów. Zgodnie z art.3.1, Częstotliwość powinna być dostosowana do procesu technologicznego, tak aby wynik badań był reprezentatywny dla asortymentu Producenta. Próbki wyrobów powinny być wysuszone i rozdrobione do wymiaru ziaren poniżej 2mm.

Wartość wskaźnika wyliczonego zgodnie ze wzorem ujętym w art.4 nie powinna być wyższa niż 1. W przypadku, gdy wartość ta jest powyżej 1, oznacza możliwość przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla wyrobów budowlanych.

Laboratoria wykonujące badania stężenia naturalnych izotopów promieniotwórczych

Zachęcamy do współpracy i wykonania badań w laboratoriach akredytowanych w tym zakresie badawczym. Poniżej wskazówki do wyszukiwarki na stronie Polskiego Centrum Akredytacji.

Dziedzina badań: O – Badania radiochemiczne i promieniowania – w tym nuklearne

Obiekt: Wyroby, materiały, obiekty budowlane