You are currently viewing Badania bieżące MMA (mieszanek mineralno-asfaltowych)

Badania bieżące MMA (mieszanek mineralno-asfaltowych)

W jakim celu wykonujemy badania bieżące MMA?

Badania bieżące MMA (mieszanek mineralno-asfaltowych) powinny zostać wykonane przez Producentów MMA, zamierzających legalnie wprowadzić te wyroby do obrotu. Służą one przede wszystkim potwierdzeniu wyników, które otrzymano w wyniku badań typu, a także właściwości zadeklarowanych w Deklaracji Właściwości Użytkowych (DWU).

Jakie badania MMA należy wykonać w ramach badań bieżących?

Należy podkreślić, że podstawowe badania bieżące MMA (mieszanek mineralno-asfaltowych) wykonywane w laboratoriach przy wytwórniach mas bitumicznych (lub zlecane na zewnątrz) to między innymi:

  • skład (ekstrakcja) MMA, wg: PN-EN 12697-1, PN-EN 12697-2 uziarnienie mieszanki mineralnej oraz zawartość lepiszcza rozpuszczalnego; Podstawowe badanie wykonywane jest w ekstraktorach ultradźwiękowych.
  • gęstość mieszanki mineralno-asfaltowej, wg PN-EN 12697-5+AC:2012E;
  • gęstość objętościowa MMA, wg: PN-EN 12697-6:2012E metoda B, C, D;
  • wolna przestrzeń oraz wypełnienie wolnej przestrzeni asfaltem w próbkach Marshalla, wg: PN-EN 12697-8;
  • dla SMA dodatkowo spływność lepiszcza, metoda Schellenberga, wg: PN-EN 12697-18:2007 punkt 5;
  • dla asfaltu lanego penetracja, wg: PN-EN 12697-20.

UWAGA1: Zarówno badania bieżące, jak i badania typu nie muszą być wykonywane we własnym zakresie. W przypadku, gdy Producent nie dysponuje własnym laboratorium, te badania mogą być z powodzeniem zlecane na zewnątrz.

UWAGA2: Zapraszamy do kontaktu firmy chcące założyć własne laboratorium. Pomagamy przy doborze sprzętu kontrolno-pomiarowego a także zapewniamy opiekę Technologa przy początkowym nadzorze nad badaniami i poprawnością ich wykonywania. Ponadto prowadzimy szkolenia dedykowane dla firm zakładających własne laboratoria w oparciu o wymagania systemu akredytacji.

Produkcyjny poziom zgodności (PPZ / OCL) – jak go określać dla MMA?

Częstotliwość wykonywania badań bieżących mieszanek mineralno-asfaltowych dokładnie opisuje norma PN-EN 13108-21. W normie tej wprowadzono trzy kategorie częstości badań: X, Y oraz Z. Kategoria Z jest minimalną częstością badań, którą należy stosować w każdych okolicznościach. Kategorie X i Y oznaczają wyższe częstości badań.

W pierwszej kolejności należy określić PPZ, czyli Produkcyjny Poziom Zgodności, który powinien być oznaczony metodą pojedynczego wyniku lub metodą wartości średniej z czterech wyników. Warto podkreślić, że PPZ polega na analizowaniu ostatnich 32 wyników dla wszystkich materiałów lub dla poszczególnych wyrobów albo dla typów wyrobu. Licząc ilość wyników niezgodnych określamy PPZ (dostępne możliwości: PPZ-A, PPZ-B, PPZ-C) na cały kolejny tydzień. Wynik niezgodny w powyższej analizie oznacza, że którykolwiek z sześciu parametrów wyszczególnionych w normie PN-EN 13108-21 (czyli przesiew na sicie D; D/2; 2 mm; sito charakterystyczne kruszywa dorodnego; 0,063 mm, czy też zawartość rozpuszczonego lepiszcza) jest poza zakresem tolerancji.

Minimalne częstości badań gotowego wyrobu określa tabela:

Kategoria (PPZ) -> A B C
X 600 300 150
Y 1000 500 250
Z 2000 1000 500

Warto nadmienić, że wartości podane powyżej to ilość wyprodukowanej MMA przypadająca na 1 badanie.

Jakie badania wykonujemy dla materiałów składowych (wsadowych) MMA?

W ramach badań bieżących materiałów składowych, przeznaczonych do produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych wykonujemy:

  • skład ziarnowy kruszywa, metoda przesiewania, wg PN-EN 933-1;
  • badania jakości wypełniacza, wg: PN-EN 933-9, PN-EN 933-10;
  • właściwości rodzajowe dla asfaltu – penetrację asfaltu, wg PN-EN 1426 lub temperaturę mięknienia, wg: PN-EN 1427.

Badania bieżące – kruszywo

Zgodnie z normą PN-EN 13108-21 badania bieżące kruszyw, czyli analizę sitową przeprowadza się podczas pierwszej dostawy materiału z nowego źródła. Następnie, kolejne badania bieżące wykonujemy z częstotliwością 1 badanie na 2000 t materiału dostarczonego na wytwórnię. Ponadto, gdy jakość oceniana organoleptycznie budzi wątpliwości, należy wykonać badanie kruszywa. Ocenę organoleptyczną na składowisku należy wykonywać codziennie.

Badania bieżące – wypełniacz (mączka wapienna)

Dla wypełniacza wykonujemy analizę sitową przy pierwszej dostawie z nowego źródła.

Badania bieżące – lepiszcze

Właściwości rodzajowe lepiszcza, czyli penetracja, temperatura mięknienia lub lepkość, według normy PN-EN 13108-21, należy badać 1 próbkę na 300 t dostarczonego materiału. Norma zaznacza również, aby oceniać organoleptycznie asfalt znajdujący się w zbiorniku  raz na dzień.

Podsumowując, w kolejnych artykułach chcielibyśmy przedstawić w/w badania mieszanek mineralno-asfaltowych oraz materiałów wsadowych. Przybliżymy również dokładną terminologię, niezbędne przyrządy i urządzenia, opiszemy kolejno czynności, które należy wykonać podczas badania.

Podziel się treścią: