Czym są mieszanki mineralno-asfaltowe (MMA)

Mieszanka mineralno-asfaltowa (MMA) według serii norm PN-EN13108 i Wymagań Technicznych WT-2 2014  to mieszanina kruszywa drobnego i grubego, lepiszcza asfaltowego, wypełniacza oraz dodatków w odpowiednich proporcjach.

Kruszywa mineralne, stosowane do mieszanek mineralno-asfaltowych, opisuje norma PN-EN 13043 oraz WT-1 2014 „Kruszywa. Wymagania Techniczne”. Więcej na ten temat na naszym blogu w niniejszym artykule.

Lepiszcza asfaltowe, stosowane przy produkcji MMA, można podzielić na asfalty drogowe wg normy PN-EN 12597, asfalty drogowe wielorodzajowe wg PN-EN 13924-2,  oraz asfalty modyfikowane polimerami wg normy PN-EN 14023. Więcej o asfaltach w kolejnym artykule.

Podział MMA

Mieszanki mineralno-asfaltowe różnią się w zależności od:

– wymiaru największego ziarna kruszywa: np. AC 8, AC 11, AC 16;

– rodzaju uziarnienia: ciągłe np. AC, MA lub nieciągłe – SMA, BBTM, PA;

– zawartości wolnej przestrzeni, np. 3-4 % dla AC, 18-24 % dla PA;

– technologii wykonania, np. wykonywane „na gorąco”, „na ciepło” i „na zimno”;

– przeznaczenie: na warstwę ścieralną (AC, SMA, MA, BBTM, PA), na warstwę wiążącą i podbudowy zasadniczej (AC i AC WMS).

Na warstwę ścieralną należy stosować mieszanki o strukturze zamkniętej, ale należy zwrócić uwagę na odpowiednią szorstkość nawierzchni.

Na warstwę wiążącą należy stosować mieszanki o dużej stabilności i małej odkształcalności, gdyż jest to warstwa, w której często występują maksymalne wartości naprężeń odpowiedzialnych za koleinowanie.

Na warstwę podbudowy zasadniczej należy stosować MMA o strukturze częściowo zamkniętej i jak najgrubszym uziarnieniu (do 31,5 mm).

Rodzaje MMA (podział ze względu na normy)

Beton asfaltowy (Asphalt Concrete AC), opisany dokładnie w normie PN-EN 13108-1, jest najczęściej stosowanym rodzajem MMA. Kruszywa o uziarnieniu ciągłym tworzą strukturę wzajemnie się klinującą, inaczej mówiąc ziarna mniejsze wypełniają wolne przestrzenie między większymi.

SMA (Stone Mastic Asphalt – mastyks grysowy), norma PN-EN 13108-5 – mieszanka mineralno-asfaltowa zawierająca stabilizator mastyksu, o dużej zawartości grysów, uziarnieniu nieciągłym, w której pomiędzy ziarna o największym rozmiarze  zmieszczą się ziarna mniejsze w taki sposób, aby przestrzenie pomiędzy nimi uzupełnić ale nie rozepchnąć.

Asfalt lany (Mastic Asphalt MA), norma PN-EN 13108-6 – MMA o bardzo małej zawartości wolnych przestrzeni; wytworzona w otaczarce i nie wymagająca zagęszczania w czasie wbudowywania.

Beton asfaltowy do bardzo cienkich warstw (BBTM), norma PN-EN 13108-2 – nawierzchnia o grubości od 20 do 30 mm, w której kruszywo ma nieciągłe uziarnienie; zaliczana jest do nawierzchni redukujących hałas.

Asfalt porowaty (drenażowy, Porous Asphalt PA), norma PN-EN 13108-7 – MMA o nieciągłym uziarnieniu i dużej zawartości wolnej przestrzeni (18-24%), umożliwiająca przepływ wody, a przede wszystkim zmniejszająca również hałas powstający na styku koła z jezdnią.

Wszystkie w/w typy mieszanek, ich zastosowanie oraz cechy charakterystyczne przybliżymy w następnych artykułach.

W obecnych przetargach a co za tym idzie w  nowych Specyfikacjach Technicznych pojawiają się coraz częściej mieszanki mineralno-asfaltowe typu BBTM, AC WMS czy chociażby PA. Należy pamiętać że przed wprowadzeniem do obrotu każdego typu mieszanek mineralno-asfaltowych należy wykazać się odpowiednim certyfikatem na dany typ mieszanki. Wytwórca jest zobowiązany do wystawienia CE oraz Deklaracji Właściwości Użytkowych pod warunkiem wykazania, że produkowana MMA jest zgodna ze Specyfikacją Techniczną.

Jakie obowiązki ma Producent MMA?

Mieszanka mineralno-asfaltowa jako materiał budowlany podlega systemowi oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych 2+, dlatego też Producent MMA jest zobowiązany do:

• Wstępnych Badań Typu na podstawie normy PN-EN 13108-20;
• Prowadzenia Zakładowej Kontroli Produkcji, opisanej dokładnie w normie PN-EN 13108-21;
• Badania próbek zgodnie z opracowanym planem badań;
• Oceny i weryfikacji przez zewnętrzną jednostkę certyfikującą, tj.: przeprowadzenie wstępnej inspekcji wytwórni mieszanek mineralno-asfaltowych i ZKP, wydanie krajowego certyfikatu zgodności ZKP oraz kontynuacje nadzoru ZKP.

Nasza firma pomoże wdrożyć system Zakładowej Kontroli Produkcji. Wykonujemy również w laboratorium akredytowanym Badania Typu dla mieszanek mineralno-asfaltowych oraz możemy zapewnić stałą obsługę laboratoryjną (badanie próbek zgodnie z opracowanym planem).

Dla Producentów, którzy chcą założyć własne laboratorium przy Wytwórni MMA, zapewniamy szkolenie prowadzone przez Technologa z wieloletnim doświadczeniem, obejmujące:

– metody badawcze,

– optymalny dobór sprzętu do badań laboratoryjnych,

– dobór optymalnych rodzajów MMA na rozpoczęcie produkcji,

– zasady projektowania MMA zgodnie z Wymaganiami Technicznymi i obowiązującymi normami,

Zapewniamy opiekę Pełnomocnika ds. ZKP podczas auditów certyfikujących oraz auditów wewnętrznych. Zapraszamy do kontaktu.